Honderd jaar sociaaldemocraten (SDAP/PvdA) in de Voorschotense gemeenteraad

Door Jan Spendel op 30 april 2024

De Voorschotense burgemeester Nadine Stemerdink (PvdA) ontving op maandag 29 april 2024 uit handen van de auteur Jan Spendel het eerste exemplaar van zijn nieuwe boek “Honderd jaar sociaaldemocratie in Voorschoten”. Het boek verschijnt morgen op 1 mei 2024. Daarin beschrijft Spendel de kleine geschiedenis van 1919 tot 2024 van de Voorschotense Sociaal-Democratische Arbeiders Partij (SDAP) en zijn opvolger de Partij van de Arbeid (PvdA).

Voorschoten is geen Rood dorp en zal dat waarschijnlijk ook nooit worden. Maar het heeft de sociaaldemocraten alias socialisten – van de SDAP en de PvdA – er niet van weerhouden om goed werk te doen en bijzondere politici voort te brengen. In het nieuwe boek van Jan Spendel staan de verhalen die daarvan getuigen.

De SDAP in Voorschoten was een klassenpartij voor arbeiders. De partij werd jarenlang bestuurd door de Zilverfabriekarbeider Johannes Braggaar (1876-1952). Hij was van 1919 tot 1 september 1941 22 jaar raadslid van de sociaaldemocraten in de gemeenteraad. Alleen in de jaren 1919-1923 en 1935-1939 had Braggaar een partijgenoot naast zich in de raad.

Na de oorlog ging de SDAP over in de Partij van de Arbeid (PvdA). Zo ook in Voorschoten. Op 9 april 1946 stapten de twee SDAP-raadsleden van de Noodraad, de heren W. Chr. Derks en C. van der werf, over naar de PvdA. Ook raadslid en wethouder Otto Viveen, van de CHU, sloot zich aan bij de Voorschotense PvdA-fractie. Deze overstap werd hem in eigen christelijke kring zeer kwalijk genomen. De PvdA behaalde met Viveen als lijsttrekker bij de gemeenteraadsverkiezingen van 26 juli 1946 drie zetels. Dat was weliswaar voldoende om kans te maken om een coalitiepartij te worden, maar de CHU en andere confessionele partijen boycotten Viveen en zijn nieuwe partij de PvdA. Otto Viveen kwam daardoor niet meer terug als wethouder in het college. De PvdA werd daarmee oppositiepartij.

De naoorlogse jaren kenmerkten zich door een Voorschoten in wederopbouw en bevolkingsgroei. De plaatselijke PvdA had in dat Voorschoten een belangrijke politieke en bestuurlijke inbreng. De woningnood was hoog en de PvdA zette zich sterk in voor bouwen en nog eens bouwen. Er was ook veel aandacht voor onderwijs en sociaal beleid.

De naoorlogse jaren kenden de opkomst van vrouwen in de lokale politiek. In 1946 kwam Hendrica Romijn-Oostveen van de PvdA als eerste vrouw in de gemeenteraad van Voorschoten. In 1990 lukte het Mieke Breunesse-Stigter van de PvdA om de eerste vrouwelijke wethouder van Voorschoten te worden. Vrouwen deden mee bij de PvdA. In de jaren zeventig en tachtig had de Voorschotense PvdA een actieve afdeling van De Rooie Vrouwen. Deze vrouwenorganisatie maakte zich sterk voor de emancipatie van de vrouw en voor een sociaal en veilige samenleving.

De PvdA Voorschoten leverde na de oorlog vele wethouders van formaat aan in allerlei colleges (B&W). Sinds 17 mei 2021 kwam er zelfs een eerste burgemeester uit de gelederen van de PvdA: Nadine Stemerdink.

De PvdA Voorschoten bereikte op 29 mei 1974 bij de gemeenteraadsverkiezingen een politiek hoogtepunt met het succes van 5 raadszetels in de samenwerkingscombinatie “Progressieve Partijen Voorschoten (PvdA, D66, PPR en PSP)”. De PvdA kreeg een wethouder in het college en daarmee meer invloed in het besturen van Voorschoten.

Het boek Honderd jaar sociaaldemocratie in Voorschoten is vanaf 1 mei 2024 (op de Dag van de Arbeid) verkrijgbaar voor € 25,-. Het boek telt 205 pagina’s. Omslag en binnenwerk zijn in kleur. Het boek met het isbn-nummer 978-90-9038352-1 is verkrijgbaar bij de Voorschotense boekhandel De Kler, Schoolstraat 68 of is rechtstreeks te bestellen bij de auteur ([email protected])

De hier gepubliceerde foto’s zijn van de gemeente Voorschoten

Jan Spendel

Jan Spendel

Jan Spendel (1953) is sinds november 2014 weer terug als bestuurslid voor de PvdA-afdeling Voorschoten. In de jaren 2004-2014 was hij voor de PvdA actief in de lokale politiek: bijna acht jaar als raadslid en tien jaar als commissielid. Vanaf 23 september 2015 – 27 maart 2019 was hij duo-lid van het Hoogheemraadschap van Rijnland.

Meer over Jan Spendel