PvdA: Niet iedereen is altijd zelfredzaam

Dit jaar stelt de gemeente een nieuw beleidsplan voor het sociale domein vast. Ter voorbereiding hierop besluit de gemeenteraad op 9 maart over de kaders voor dit nieuwe plan. Grote veranderingen zijn volgens B&W niet nodig want de huidige visie en uitvoeringspraktijk ‘passen nog prima in de huidige tijd’. De PvdA vindt die conclusie veel te makkelijk. Is die uitvoeringspraktijk wel goed geregeld voor iedereen die ondersteuning nodig heeft? Is de opvatting over ‘zelfredzaamheid’ niet achterhaald?

Jeugdzorg, thuiszorg, re-integratie naar de arbeidsmarkt, armoedebestrijding, het zijn voorbeelden van wat in het jargon ‘het sociaal domein’ heet. Eens in de vier jaar maakt de gemeente een beleidsplan waarin staat wat de gemeente wil bereiken, wat de prioriteiten zijn en hoe de gemeente dat wil doen. Dat heet dan het beleidsplan Sociaal Domein.

Aan het maken van een nieuw plan gaat vooraf dat je nagaat hoe de huidige werkwijze functioneert en of er nieuwe ontwikkelingen zijn waardoor je die moet veranderen. In de visie van B&W is de zorg voor alle inwoners van verschillende leeftijden in Voorschoten goed geregeld. Grote veranderingen zijn niet nodig. En het startpunt van een toegankelijke en laagdrempelige zorg is en blijft bij de inwoner.

Dat klinkt sympathiek en past perfect binnen het beeld van de ‘zelfredzame burger’ die zijn of haar weg wel weet te vinden in het doolhof van regelingen. Maar dat beeld is achterhaald. Vorig jaar concludeerde het Sociaal en Cultureel Planbureau dat we realistisch moeten zijn over redzaamheid en zorgzame samenleving. Er is een verschil tussen de verwachtingen van politiek en bestuurders en de ervaringen vanuit de uitvoeringspraktijk over de eigen kracht en zelfredzaamheid van burgers en mantelzorgers.

Zelfredzaamheid is niet zo vanzelfsprekend. Niet iedereen kan meedoen. Er zijn ongeveer 2.5 miljoen Nederlanders die moeite hebben met lezen, rekenen en het gebruiken van een computer of smartphone. Hierover is niets terug te vinden in het voorstel van het college, het is blijkbaar geen aandachtspunt voor het maken van een nieuw beleidsplan.

Rachel van Hellemondt (PvdA) vindt dit een misser. “Wij willen aanpassing van de uitgangspunten voor het nieuwe plan. Er moet bijzondere aandacht zijn voor inwoners voor wie zelfredzaamheid niet zo vanzelfsprekend is en bij de toegankelijkheid moeten er speciale initiatieven zijn voor laaggeletterden en digibeten. Daarbij past geen afwachtende houding tot het moment dat de zelfredzame burger aan de bel trekt, want dan worden diegenen die (op een bepaald moment van hun leven) niet zelfredzaam zijn, niet geholpen. Het vereist een actieve opstelling.”