Op 16 juni vond de laatste vergadering van de Commissie Mens & Samenleving voor de zomer plaats. Het College kwam met allerlei cijfers over de jeugdhulp. Het zogenaamde dashboard gaf voornamelijk een overzicht van de kosten van deze belangrijke voorziening. Burgercommissielid Rachèl van Hellemondt, sprak voor het eerst in deze commissie.
‘Bij het lezen van het dashboard valt de kilheid en de zakelijkheid rauw op mijn dak. Hoe moet dat zijn voor de jongeren die toch al twijfelen, of ze de moeite waard zijn. Hoe is het om neergezet te worden in het Dasboard als: ‘duurste cliënten van Voorschoten’? Zouden we het aanvaardbaar vinden als er dashboards bestonden voor kinderen met kanker of spierziektes? Waarom dan wel voor jongeren die psychisch ziek zijn?
Soms is het goed om te weten waar iemands bevlogenheid en bezorgdheid vandaan komt. Als verpleegkundige heb ik gewerkt in de kinder- en jeugdpsychiatrie (Jeugd GGZ) en op een afdeling waar kinderen werden behandeld voor kanker. In alle twee de zorgdomeinen waren jongeren ernstig, vaak levensbedreigend, ziek. Ouders voelden zich vaak machteloos. Voor de tweede groep was er vaak direct specialistische hulp beschikbaar. Bij de eerste groep was dit zelden het geval.
Een dashboard wekt de indruk dat er (alleen) gestuurd wordt op kosten. Echter, op grond van het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties dient bij het vaststellen van overheidsbeleid het belang van de jongere de eerste overweging te zijn. Dit brengt met zich mee dat we moeten sturen op het terugdringen van wachtlijsten en het direct leveren van passende zorg. En dus niet alleen op kosten.
Er liggen op dit moment nog twee onzalige plannen in Den Haag: de eigen bijdrage voor de jeugdzorg en het maximeren van de behandelduur. Het invoeren van een eigen bijdrage is ooit geprobeerd, hopeloos mislukt en tast het principe van gelijke toegang tot zorg aan. En het frustreert het tijdig krijgen van zorg.
Waarom is dit van belang? We weten uit onderzoek dat het vaak lang duurt voordat een jongere en/of zijn ouders hulp zoeken. Hoe langer het duurt voordat iemand specialistische zorg krijgt, hoe ernstiger de problematiek, hoe intensiever de behandeling en hoe slechter de prognose. Als je dus stuurt op wachtlijsten en het tijdig realiseren van goede zorg dan leidt dat ook tot kostenbesparing. Dat moet het college toch ook aanspreken?’