Betaalbaar bouwen en bescherming voor kwetsbare bewoners onder druk: Hoe een vertekende Voorschotens begroting, toekomstige tekorten verbergt!

Op donderdag 7 november sprak PvdA- fractievoorzitter Arnold Posthuma over de begroting van de gemeente Voorschoten. Hieronder is zijn bijdrage:

“Voorzitter, we leven nog steeds in roerige tijden. In het Midden-Oosten neemt het geweld eerder toe dan af. En in Oekraïne blijft de Russische agressie het leven van miljoenen mensen ontwrichten, zonder enig zicht op een goede afloop. De verkiezingen in de Verenigde Staten zijn net achter de rug. We hebben een uitslag die mij enorm zorgen baart en die gevolgen gaat het hebben voor Europa en Nederland.

En hoe staat het ermee met ons land? Nou, voorzitter. Hier hebben we een regering die zich meer lijkt te richten op bijzaken, zoals het asielprobleem. Ze lijken te denken dat dit duizend-dingen-doekje, één simpele oplossing, genoeg is om al onze andere problemen in één klap op te lossen. Volksverlakkerij voorzitter. Want laten we eerlijk zijn, we weten allemaal dat de uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd veel dieper zitten en om echte oplossingen vragen. Morgen stoppen met de instroom aan asielzoekers levert geen enkele bijdragen aan de bestaanszekerheid, of de bouw van extra woningen op.

Begrijp me niet verkeerd. Het vraagstuk van bevolkingsgroei is reëel. De druk op onze voorzieningen en de schaarse ruimte in ons dichtbevolkte land nemen toe. Het rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen, ook wel de commissie Van Zwol genoemd, schetst waardevolle inzichten over hoe we de toekomst van ons land kunnen vormgeven. De commissie wijst op de grootschalige arbeidsmigratie die decennialang ons land juist heeft laten groeien. Voorzitter, de oplossing zit dus niet in het afschuiven van de schuld op een kleine groep mensen. Het begint bij het erkennen van het eigen beleid. En na dat besef, de echte problemen van onze bewoners nu eens te gaan oplossen.

Als we het dan hebben over de echte problemen, dan wil ik vooral wijzen naar het Gemeentefonds. Ofwel de gebrekkige financiering vanuit het Rijk richting de gemeenten. De gemeenten die de afgelopen jaren diverse verantwoordelijkheden erbij hebben gekregen. Maar dat dus met steeds minder geld vanuit Den Haag moeten doen. Wel de taken, niet de knaken. Een groot probleem. Met gevolgen.

Deze gevolgen zien we terug in de begroting van de gemeente Voorschoten. Wethouder Van der Elst zei het gisteren nog in de media: Voorschoten zit in de top 10 van nadeelgemeenten; een lijstje van gemeente die het hardst getroffen worden door de aanpassingen in het gemeentefonds. We erkennen de uitdaging van onze gemeente. Maar de septembercirculaire van 1,5 maand geleden geeft ook aan dat er toch nog financiële ruimte is. Wij zien die ruimte, maar het College lijkt die ruimte te negeren. Het College maakt daarmee keuzes die absoluut niet de onze zijn. Keuzes die veel socialer kunnen. En die het probleem van het gebrek aan betaalbare woningen in Voorschoten echt aanpakken. Daar zal onze bijdrage over gaan. Want wij denken dat het anders kan. Nee, we denken dat het anders moet. Daarom komen we met voorstellen die binnen onze financiële mogelijkheden vallen. En die met ambtelijke ondersteuning zijn opgesteld. Heel veel dank vanuit onze fractie voor deze hulp.

1. Te beginnen met betaalbare woningbouw

Voorzitter, woningbouw gaat niet vanzelf en dat geldt zeker voor het bouwen van betaalbare woningen in ons dorp. Of het nu gaat om sociale huurwoningen of woningen in het middensegment. De gemeente Voorschoten is de afgelopen jaren onvoldoende in staat gebleken om de noodzakelijke regierol op zich te nemen. De lokale rekenkamercommissie constateert dat de ambtelijke capaciteit beperkt is. Een ander recent onderzoek stelt vast dat ‘capaciteit en kwaliteit ontbreekt voor adequate regievoering’. Het College stelde eerst in de Kadernota van een paar maanden geleden, dat 250.000 euro voor extra capaciteit dringend en noodzakelijk is. Het College kort nu in deze begroting op die 250.000 en zegt eigenlijk: we temporiseren en stellen uit. En dat is gek, gegeven de situatie in Voorschoten. We hebben namelijk zo weinig betaalbare woningen.

Onlangs kregen we een update in de vorm van informatiebrief 068. Met informatie over de verschillende bouwprojecten in ons dorp. Veel is bestemd voor senioren of voor woonzorgeenheden. Prima toevoeging, want het voorziet in behoefte. Maar het aantal sociale huurwoningen en het middensegment voor bewoners tussen de 20 en 60 jaar is nagenoeg nul. En als dan projecten on hold worden gezet, hebben we een probleem. Daarom staan we nu dus voor de vraag: willen we ons inzetten voor die betaalbare woningen voor die grote middengroepen?

Wij zeggen -ja- op deze vraag. We stellen een driejarig project voor: impuls betaalbare woningen in Voorschoten en willen daarvoor extra geld in deze begroting beschikbaar stellen. We dienen daarom samen met GroenLinks en de SP amendement 311 in. De grote vraag is: Wil de coalitie zich ook inzetten voor meer betaalbare woningen, of zeggen VVD, CDA en Voorschoten Lokaal: we geven dit geen prioriteit? Het gaat om de daden voorzitter, niet om de woorden uit een coalitieakkoord. Dat is wat ons betreft een van de politieke vragen die vanavond op tafel ligt.

2. Minimabeleid:

Voorzitter, dan het minimabeleid. De voorstellen van het College voor de bezuinigingen het minimabeleid hebben allereerst betrekking op het bezuinigen op de schuldhulpverlening en op de armoederegisseur/sociaal raadsvrouw. Bezuinigingen waar de meest kwetsbare Voorschotenaren mee te maken gaan krijgen. Voor de PvdA echt onacceptabel. Wat gebeurt er namelijk: de sociale raadsleden zijn de ogen en oren van de gemeente Voorschoten op het gebied van minimabeleid. Ze pikken direct de signalen van bewoners op en helpen hen waar het kan. Die hulp wordt dus minder. De armoederegisseur is tevens diegene die het overzicht heeft van al die verschillende signalen en die aanhangig maakt bij de gemeente Voorschoten én nog belangrijker, bij de afdeling Werk en Inkomen.

Voorzitter, het is het cynisme ten top; Een paar weken geleden eerst de homeopathische verdunning van de regelingen in het nieuwe minimabeleid; Gezinnen met kinderen gaan er gigantisch op achteruit, met name grotere gezinnen van 3 kinderen of meer. Het kan zo’n 1.000 euro per maand of zelfs meer zijn. Juist de kinderen- juist de kinderen voorzitter- worden door dit beleid keihard geraakt. Het is een schande in dit welvarende dorp.

En daar komt nog wat bij: Door de verminderde inzet van de sociale raadsvrouwen zorgt het College er eigenhandig voor dat er minder ambtenaren zijn om signalen van bewoners op te pikken. En als klap op de vuurpijl is dé pleitbezorger binnen het sociale domein- de armoederegisseur- ook foetsie. Gewoon weg. Dé functionaris die aangesteld is om knelpunten op dit vlak te signaleren en indien nodig te escaleren is er niet meer in 2026. Na de bedroevende resultaten uit het Lokale Rekenkamer Rapport, de inderhaast uitgezette second opinion door een anders onderzoeksbureau, maar wel met dezelfde slechte uitkomsten, wil dit College niet weten of het hernieuwde beleid functioneert of niet. Ze gaan de komende jaren zonder de signalen met hun vingers in de oren zitten. Ja, voorzitter. Mijn klomp en die van mijn fractie is de afgelopen weken echt een paar keer gebroken.

En dan die schuldhulpverlening. De preventie. Hoe vaak moeten we dit College nog aan hun verstand peuteren dat investeren in het voorkomen van schulden, uiteindelijke tot lagere maatschappelijke kosten leidt. En dat het dus geld oplevert in plaats van dat het geld kost. Dat gegeven zou toch op bijval moeten rekenen, van alle politieke partijen in deze zaal.

We vinden de gekozen bezuinigingen dus prematuur en willen graag dat deze pas volgend jaar bij de Kadernota worden ingebracht. We hebben als raad de plicht om helder te krijgen wat de effecten van deze bezuinigingen zijn. Alvorens we hierover een verantwoord besluit kunnen nemen. Daarom dienen we bij deze samen met GroenLinks en SP amendement 309 in.

3. En dan het bereik van ons Minimabeleid

De lokale rekenkamercommissie heeft vastgesteld dat het bereik van onze minimaregelingen aanzienlijk lager is dan het landelijk gemiddelde. Anders gezegd, in Voorschoten worden te veel huishoudens niet geholpen; Extra ambtelijke inzet is vereist voor het bereiken van een groter deel van de doelgroep. Een advertentie in de krant of informatie op een website is niet voldoende. Wilt u serieus werk maken van het bereiken van de doelgroep? Of bent u louter voor de bühne bezig? Daarom dienen we samen met GroenLinks en SP amendement 310 in.

Ik ga afronden voorzitter; In mijn betoog heb ik me vooral gefocust op de zaken die ik graag in deze begroting aangepast wil zien. Ik wil tot slot even aandacht vragen voor de ronkende krantenkop in de Voorschotense krant van twee weken geleden: Het College presenteert een sluitende meerjarenbegroting. Het klopt dat de begroting sluitend is, maar ten koste van wat? Nou, ten koste van de werkelijkheid voorzitter. Deze begroting is geen waarheidsgetrouwe weergave van de zaken die de komende jaren concreet voor de gemeente Voorschoten voorliggen. Het College heeft het sluitend gekregen door tal van noodzakelijke investeringen uit de begroting te laten. Om eens wat te noemen: het gemeentehuis dat nodig aan renovatie toe is; de gemeentewerf die ongeveer uit mekaar valt, de Kruispuntkerk als mogelijk bloeiend cultureel centrum waar we al bijna 20 jaar over spreken. En die noodzakelijk is om het zogenoemde treintje opgang te laten komen van de scholenbouw en woningbouw op de huidige plek van het culturele centrum. En oja, waar is het zwembad in deze begroting gebleven voorzitter?

Het zijn allemaal zaken waarin we de komende maanden gewoon over gaan spreken in deze raad. Maar die voor nu even- boekhoudkundig technisch- niet bestaan. En die in meerjarig perspectief een gigantisch effect op de begroting hebben in termen van kapitaallasten en andere financiële cijfers. Ik heb geen glazen bol, maar wel een redelijk goed inschattingsvermogen. Door die investeringen niet op te nemen in de begroting, is dit gewoon het einde verhaal van het zwembad. Ik kan er niets anders van maken voorzitter. Dat had wat mij betreft met koeienletters in de Voorschotense Krant moeten staan.

Kortom, ik maak me echt zorgen voorzitter. Om het mooie weer dat door dit College gespeeld wordt. Want eigenlijk is het aan regenen. En is de strategie van het College- om met Bruce Springsteen te spreken- is wachten op die zonnige dag die komen gaat. Hoop is voor mij echter geen strategie. Wij zullen ons daarom altijd inzetten om die wolken actief weg te jagen. Waarom? Omdat we zullen blijven vechten voor een Voorschoten dat van ons allemaal is.”